Οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ και οι προμηθευτές τους προσέφεραν στους Έλληνες καταναλωτές 750 εκατ. ευρώ σε προσφορές το 2014, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν ότι συνεχίζεται αυτή η τάση και το α’ εξάμηνο του 2015.
Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) πραγματοποίησε μελέτη για την εξέταση της συμβολής που έχουν οι προσφορές και οι προωθητικές ενέργειες στην αγορά το 2014. Η μελέτη περιλάμβανε τόσο επεξεργασία οικονομικών στοιχείων, όσο και έρευνα καταναλωτών και τα αποτελέσματα δείχνουν ιδιαίτερα υψηλά μεγέθη.
Η συνολική αξία των προσφορών που παρέχεται στους καταναλωτές μέσω των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ το 2014 υπολογίζεται στα 750 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 12% σε σχέση με το 2013, δηλαδή κατά 70 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αθροιστικά με τα εκπτωτικά κουπόνια αντιστοιχεί σε όφελος ανά νοικοκυριό πάνω από 180 ευρώ κατά Μ.Ο. ανά έτος (4.178.116 νοικοκυριά το 2013 σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ.).
Το όφελος αυτό αντιστοιχεί στο 5% του Μ.Ο. της ετήσιας κατανάλωσης σε τρόφιμα του ελληνικού νοικοκυριού (3.688 € σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ.), ενώ οι εκπτώσεις αυτές δεν λαμβάνονται υπόψη στις μετρήσεις του επιπέδου και εξέλιξης των τιμών.
Με βάση την παρούσα μελέτη, η μέση έκπτωση στο σύνολο των προϊόντων που παρέχεται μέσω των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ, εκτιμάται σε 7,2%, το οποίο σημαίνει ότι οι πραγματικές τιμές είναι κατά τουλάχιστον 7% χαμηλότερες από αυτές που μετριόνται στο ράφι. Οι κατηγορίες με τα μεγαλύτερα ποσοστά πωλήσεων μέσω προσφορών που πλησιάζουν το 50% είναι τα απορρυπαντικά και τα είδη υγιεινής. Εκτιμήσεις του ΙΕΛΚΑ καταγράφουν αντίστοιχες τάσεις και για το α’ εξάμηνο του 2015.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα για την επιλογή προσφορών συνδυάζονται και με την εντατικοποίηση της σύγκρισης των τιμών από τους καταναλωτές, δείχνοντας ότι οι τελευταίοι αποκομίζουν ακόμα μεγαλύτερο όφελος από τον έξυπνο συνδυασμό επιλογής προσφορών και σύγκρισης τιμών, το οποίο μπορεί να φτάνει και τα 500 ευρώ ετησίως (Μ.Ο.) ή το 14% της μέσης ετήσιας κατανάλωσης ενός νοικοκυριού σε είδη διατροφής. Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. από το 2009 έως το 2013 η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη διατροφής έχει μειωθεί κατά 13,8%.
Η μείωση αυτή είναι συνδυασμός της μείωσης τιμών, της αύξησης προσφορών και της έξυπνης επιλογής φθηνότερων προϊόντων.
Σημειώνεται ότι οι εκπτώσεις περιλαμβάνουν ενέργειες οι οποίες διαφοροποιούν την εκάστοτε τιμή ραφιού είτε με ποσοστιαία ή ποσοτική έκπτωση, είτε αν αφορούν προϊόν είτε σύνολο κατηγορίας, είτε με sticker στο προϊόν, είτε με κουπόνι από τον εκάστοτε προμηθευτή. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία της έρευνας, κατά μέσο όρο ο καταναλωτής εξοικονομεί περίπου 19% χάρη στις προωθητικές ενέργειες σε αυτό το τυπικό καλάθι. Οι μεγαλύτερες εξοικονομήσεις εμφανίζονται στις πάνες με 36% στα απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων με 29%, στις σερβιέτες με 22%, στα ζυμαρικά με 20%. Όλες οι κατηγορίες παρουσιάζουν εξοικονομήσεις οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν πέφτουν κάτω του 2%.
Για να γίνει σαφής η επίδραση στην καθημερινότητα του καταναλωτή ενδεικτικό είναι το ακόλουθο καλάθι αγορών. Παράδειγμα: Μια οικογένεια που αγοράζει 1 κιλό αλεύρι, 4 λίτρα γάλα, 1 κιλό γιαούρτι, 1 κοτόπουλο 2 κιλών, 1 ποτό τύπου cola 1,5 λίτρου, 2 πακέτα μακαρόνια, 5 κιλά πατάτες, ½ κιλό φέτα, 8 ρολά χαρτί εξοικονομεί κατά μέσο όρο 12,7% αγοράζοντας αυτό το τυπικό καλάθι αντί για 26,11 € με 22,78 € κατά 3,33 € φθηνότερα.
Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί η σαφής αυξητική τάση της έντασης των εκπτώσεων. Συγκεκριμένα, η ποσοστιαία μέση έκπτωση αυξήθηκε από 13,4% το 2013 σε 19,1% το 2014 προκαλώντας έτσι πραγματική μείωση τιμών 5,4%. Τα στοιχεία της ετήσιας πανελλήνιας έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) 2014/2015, με δείγμα 2.000 καταναλωτές από όλη την Ελλάδα είναι ενδεικτικά της κατάστασης και επιβεβαιώνουν ότι οι Έλληνες στην προσπάθεια τους να εξοικονομήσουν χρήματα εκμεταλλεύονται ιδιαίτερα τις προσφορές και εκπτώσεις που παρέχουν τα σουπερμάρκετ στην Ελλάδα μέσα από πρακτικές έξυπνων αγορών. Το 90,3% των καταναλωτών εξοικονομεί χρήματα μέσω προσφορών/κουπονιών/δωροεπιταγών που προφέρουν οι αλυσίδες σουπερμάρκετ και προμηθευτές των προϊόντων. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το 69,3% των καταναλωτών εξοικονομεί τουλάχιστον 5% επί της αξίας των αγορών του και το 40,9% τουλάχιστον 10%. Η μέση τιμή ορίζεται στο πλαίσιο της μελέτης ως το σύνολο των πωλήσεων της κατηγορίας για τη συγκεκριμένη περίοδο (Α’ 9μηνο) δια των τεμαχίων που πουλήθηκαν τη συγκεκριμένη περίοδο.
Η έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ καταγράφει ενδιαφέροντα ευρήματα σε σχέση με τις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά των καταναλωτών σε σχέση με την επιλογή προσφορών και προωθητικών ενεργειών, στο πλαίσιο των «έξυπνων» αγορών τους λόγω της οικονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα το 80% των καταναλωτών θεωρούν ότι στα σουπερμάρκετ βρίσκουν περισσότερες προσφορές και εκπτώσεις σε σχέση με άλλα καταστήματα. Το 78% του κοινού δηλώνει ότι κυνηγάει τις προσφορές στις αγορές στο σουπερμάρκετ και το 63% ότι οι προσφορές και εκπτώσεις είναι ο κύριος λόγος για να επιλέξουν το κατάστημα σουπερμάρκετ που θα επισκεφθούν. Σε κάθε περίπτωση, η τάση είναι αυξητική, καθώς το 76% των καταναλωτών δήλωσαν ότι το 2014 αγόρασαν περισσότερες προσφορές σε σχέση με το 2013.
Οι καταναλωτές έχουν αυξήσει σαφώς (κατά περίπου 33%) την τελευταία 3ετία σε μεγάλο βαθμό τις θετικές γνώμες τους για τις προσπάθειες των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ για τη διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα ανταποκρινόμενα στη μείωση του εισοδήματος του κοινού. Σε μεγάλο βαθμό αυτή η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της επένδυσης σε χαμηλές τιμές και προσφορές, οι οποίες για το 2014 ξεπέρασαν σε αξία τα 700 εκατ. ευρώ.
Ο καταναλωτής έχει ανάγκη τόσο την εξοικονόμηση χρημάτων που παρέχουν οι προσφορές και προωθητικές ενέργειες, όσο και το αίσθημα της ικανοποίησης από τη δυνατότητα να αγοράσουν προϊόντα είτε λόγω προσφοράς, είτε λόγω χαμηλότερης τιμής (π.χ. προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας). Χαρακτηριστικό είναι ότι για πολλούς καταναλωτές η ύπαρξη προσφοράς κάνει τη διαφορά για το αν μπορούν να αγοράσουν ένα προϊόν ή όχι.