Food Business News
Αύξηση σε όγκο και μείωση σε αξία παρουσιάζουν οι εξαγωγές οπωροκηπευτικών στο 10μηνο του 2014, σε μία χρονιά που σημαδεύτηκε από την επιβολή του ρωσικού εμπάργκο.
Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης , ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών Incofruit –Hellas δήλωσε: «Η αξία των ελληνικών εξαγωγών των νωπών φρούτων και λαχανικών το διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2014 μειώθηκε κατά 4% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2013, φθάνοντας τα 765.394.589 ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκαν από τον Incofruit-Hellas, βάσει προσωρινών στοιχείων δεκάμηνου της ΕΛΣΤΑΤ.
Οι εξαγωγές λαχανικών αυξήθηκαν κατά 8,1% σε όγκο, συνολικού ύψους 150.051 τόνων και μειώθηκαν κατά 10,9% σε αξία, φθάνοντας τα 126.218.579 ευρώ. Ο όγκος των εξαγωγών φρούτων αυξήθηκε κατά 7,8% με μείωση της αξίας κατά 2,5% , φτάνοντας τους 1.008.538 τόνους και τα 639.174.365 ευρώ σε αξία.
Ο Σύνδεσμός μας εκτιμά ότι το 2014 θα ολοκληρωθεί με μια μείωση της αξίας, σπάζοντας την αυξανόμενη τάση της τελευταίας δεκαετίας αλλά με αύξηση του όγκου της τάξης του 9%. Το ρωσικό εμπάργκο έχει συμβάλει στο σπάσιμο της ανοδικής αυτής πορείας.
Η εξέλιξη των εξαγωγών μέχρι τον Ιούλιο του 2014 προοιώνιζε μια ακόμη θετική χρονιά και για το 2014. Ωστόσο, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014 το ρωσικό εμπάργκο στις εισαγωγές φρούτων και λαχανικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που υιοθετήθηκε στις 7 Αυγούστου σημάδευσε αρνητικά το παγκόσμιο εμπόριο οπωροκηπευτικών. Η πτώση των εξαγωγών της χώρας μας τον Αύγουστο ήταν -7,1% σε αξία και -14,7% ανά μονάδα βάρους έναντι της ίδιας περιόδου του 2103. Οι εξαγωγές τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο με πτωτική τάση ανά μονάδα βάρους ανήλθε σε -13% και -11% έναντι της αντίστοιχης του 2013.
Μια άλλη επίπτωση της απώλειας της ρωσικής αγοράς είναι ότι έχει βοηθήσει την ανάπτυξη τάσεων “εθνικοποίησης” της αγοράς στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, που εκδηλώνεται με προσπάθειες προώθησης της εθνικής τους παραγωγής . Επισημαίνεται επίσης ότι η κρίση που προκλήθηκε από το ρωσικό βέτο έδειξε την αναποτελεσματικότητα των μέτρων για τη διαχείριση των κρίσεων της αγοράς.
Ο Σύνδεσμός μας Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών Incofruit – Hellas εκτιμά ότι το 2014 ολοκληρώθηκε με ρυθμό ελαφρά βελτιωμένο αυτών του δεκάμηνου, με συντριπτική υπεροχή των φρούτων και λαχανικών και των παρασκευασμάτων τους, των οποίων η εμπορική αξία αποτελεί κατά μέσο όρο την 5ετία 2008-2013, το 34% της μέσης αξίας των συνολικών αγροτικών εξαγωγών.
Οι εξαγωγές ελληνικών φρούτων και λαχανικών προς τρίτες χώρες αυξήθηκαν κατά 3,5% το δεκάμηνο του 2014 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2013 ,συνολικού ύψους 341.952 τόνους αξίας € 214.681.097 παρά το ρωσικό εμπάργκο με πωλήσεις προς άλλους προορισμούς σε χαμηλότερες τιμές
Ο κύριος προορισμός για τα ελληνικά φρούτα και λαχανικά εκτός Ε.Ε παρέμεινε η Ρωσία, με 75.708,173 τόνους, αξίας € 72.813.207 ακολουθούμενη από τη Σερβία, την πΓΔΜ και την Αλβανία.
Οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Ρωσία, Ιαν-Οκτ 2014, σημείωσαν μείωση της τάξης του -31,1% σε σύγκριση με το 2013 ως προς τον όγκο και -35,1% ως προς την αξία ενώ μέχρι το εμπάργκο οι αυξητικοί ρυθμοί ήταν εντυπωσιακοί. Μας λείπουν ουσιαστικά οι προς εξαγωγή ποσότητες προς Ρωσία ύψους -34.167 τόνους και -39.453.666 ευρώ.
Σε όλες όμως τις εξαχθείσες ποσότητες μετά τον Αύγουστο σε όλους τους προορισμούς οι τιμές πώλησης είναι μειωμένες.
Αντίθετα οι εξαγωγές προς την Σερβία, την Fyrom και την Αλβανία διατηρήθηκαν στα ίδια επίπεδα κατά την υπό εξέταση περίοδο. Οι αποστολές στην Σερβία ανήλθαν σε 50.811,648 τόνους, αξίας €22.032.534, στην Fyrom ανήλθαν σε 36.114,360 τόνους, αξίας € 13.517.324 και την Αλβανία, που ανήλθαν σε 38.336,997 τόνους, αξίας € 12.673.614.
Διαπιστώνεται για άλλη μια χρονιά ότι οι εξαγωγές των φρούτων και λαχανικών εκτός της ΕΕ συγκεντρώνεται στις ευρωπαϊκές χώρες μη μέλη της ΕΕ, τη Ρωσία, την Σερβία, την Fyrom, την Αλβανία, τη Νορβηγία και την Ελβετία, ενώ οι εξαγωγές εκτός Ευρώπης, παραμένουν μικρές ανερχόμενες σε 15.141,436 τόνους και σε € 18.881.473 σε αξία.
Πολλές από τις αγορές των χωρών μη μελών της ΕΕ είναι κλειστές λόγω φυτοϋγειονομικών εμποδίων, και ο Σύνδεσμός μας παρενέβη επανειλημμένως παρουσιάζοντας σειρά προτάσεων για την ενίσχυση των εξαγωγών προς τις αγορές αυτές, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ιδίως η καθιέρωση απλουστευμένων διαδικασιών διαπραγμάτευσης, με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ
Όσον αφορά τις εισαγωγές, έως τον Οκτώβριο του 2014 ανήλθαν σε 420.079 τόνους (0,6%) αξίας 358.996.274 ευρώ (1,3%). Οι εισαγωγές λαχανικών ανήλθαν σε 213.083 τόνους (-2,2%) αξίας €137.342.877 (-5,3%) και των φρούτων ανήλθαν σε 206.996 τόνους (3,6%), αξίας 221.651.383 ευρώ (5,8%)
Οι εισαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών το 2014 έχει μια σταθεροποιητική τάση τόσο σε αξία όσο και όγκο,
Τα κυριότερα προϊόντα που εισάγονται από την Ελλάδα είναι:
1 μπανάνες αξίας 70.331.218 ευρώ 116.398 τόνους
2 πατάτες » 42.097.681 » 104.811 »
3 λεμόνια » 12.395.308 » 12.932 »
4 μήλα » 8.249.302 » 14.115 »
5 ντομάτες » 5.783.604 » 7.919 »
6 ανανάδες » 3.012.104 » 5.275 »
Αυτά τα στοιχεία δείχνουν, τις αυξανόμενες δυσκολίες στην ελληνική παραγωγή ορισμένων φρούτων και λαχανικών, όπως πατάτες, λεμόνια κ.α καθώς και την ανάγκη να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους.
Κατά την εν εξελίξει ευρισκόμενη εμπορική περίοδο 2014/2015 (εσπεριδοειδή, ακτινίδια, μήλα, αγγούρια, φράουλες κ.α), απευθύναμε έκκληση στην Πολιτεία ώστε να ληφθούν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα που θα διευκόλυναν την προώθηση των εξαγωγών μας, όπως πχ στην περίπτωση των εξαγωγών προϊόντων μας προς τις ασιατικές χώρες, πλην όμως η γραφειοκρατία και η μη επαρκής στελέχωση των αρμοδίων υπηρεσιών κατέστησαν αδύνατη την επέκταση σ αυτές τις αγορές, παρά την υφιστάμενη ζήτηση.
Σε επίπεδο Ε,Ε το 2014 χαρακτηρίζεται από:
• τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ. Η νέα μεταρρύθμιση περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τις άμεσες ενισχύσεις, ενιαία ΚΟΑ, την αγροτική ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση και αφήνει αρκετά περιθώρια στα κράτη μέλη. Πιστεύαμε ότι θα βελτιωθεί η θέση του τομέα των φρούτων και λαχανικών, εντούτοις όμως οι αποφάσεις που πάρθηκαν απέκλεισαν μέρος του τομέα των νωπών φρούτων και λαχανικών από αυτό το καθεστώς.
Ο αποκλεισμός αυτός, προκαλεί σοβαρή στρέβλωση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού μεταξύ των παραγωγών φρούτων και λαχανικών σε εθνικό επίπεδο, σε ορισμένες καλλιέργειες. Επίσης προκαλούν στρεβλώσεις σε επίπεδο ΕΕ, για όλους τους παραγωγούς από τους κύριους ανταγωνιστές της ΕΕ. Οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μπορεί να είναι πολύ σοβαρές σε ορισμένες καλλιέργειες και να επηρεάσει σοβαρά την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εκμεταλλεύσεων
-την σύναψη συμφωνιών της ΕΕ με τις ΗΠΑ, την συνέχιση των διαπραγματεύσεων για Παν-Ευρω-Μεσογειακών συμφωνιών, και με τη Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη).
• στη Μεικτή Επιτροπή Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας μετά και τις επιπτώσεις του Ρωσικού εμπάργκο πιστεύουμε ότι η θέση της Ε.Ε πρέπει να είναι:
– να λήξει το μεταβατικό στάδιο εξαίρεσης της ελεύθερης πρόσβασης στην Τουρκική αγορά
– να προβλεφθεί ώστε τα εισαγόμενα στην Τουρκία νωπά οπωροκηπευτικά προϊόντα κοινοτικής προέλευσης και παραγωγής του Κεφ 07 & 08 του δασμολογίου να έχουν τα ίδια μέτρα μεταχείρισης από απόψεως δασμών εισαγωγής και φόρων.
Επιβάλλεται η αυστηροποίηση της κοινοτικής νοµοθεσίας και ως προς το σύστηµα τιµών εισόδου οπωροκηπευτικών αλλά και για τους επιβαλλόµενους εισαγωγικούς δασµούς και το καθεστώς προτιµησιακών συµφωνιών µε τις τρίτες Χώρες .
Σε επίπεδο Εθνικό το 2014 χαρακτηρίζεται από:
• Την εφαρμογή της κωδικοποίησης, απλοποίησης και αντικατάστασης του συνόλου των αγορανομικών διατάξεων με τους «Κανόνες Διακίνησης / Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.)» που σημαίνουν αποκατάσταση της ελευθερίας του εμπορίου βάσει της προσφοράς και της ζήτησης.
• Την διακίνηση ατυποποίητων οπωροκηπευτικών προϊόντων, που παρατηρήθηκε για μια ακόμη χρονιά, σε κιβώτια συσκευασίας επαναχρησιμοποιημένα χωρίς την απαιτούμενη σήμανση, ακόμη και χύμα εντός των φορτηγών αυτοκινήτων, χωρίς την επεξεργασία τους από συσκευαστήρια ,χωρίς την τήρηση κανόνων υγιεινής και ασφάλειας και την προώθηση τους από «έλληνες εμπόρους» στις γειτονικές Βαλκανικές χώρες, με κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών και με δυσφήμηση των ελληνικών προϊόντων. Παράλληλα παρατηρείται δραστηριότητα Βαλκάνιων «εμπόρων» που διακινούν επίσης μη τυποποιημένα οπωροκηπευτικά κατευθείαν από το χωράφι η και από τις λαχαναγορές. Συνέπεια αυτής της πρακτικής, της μη εφαρμογής δηλαδή της Κοινοτικής και Εθνικής Νομοθεσίας, είναι οι τιμές εξαγωγής προς τις Βαλκανικές χώρες να έχουν ‘βαλτώσει’ και οι υγιείς εξαγωγικές επιχειρήσεις οπωροκηπευτικών της χώρας μας να βιώνουν μια ανάσχεση της δραστηριότητας τους προς αυτές τις παραδοσιακές αγορές των προϊόντων μας.
Ο Σύνδεσμός μας θεωρεί απαραίτητο για τον τομέα όπως κατά το 2015 εφαρμοσθούν τα σε εκκρεμότητα προς ψήφιση μέτρα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας ώστε να επιστρέψει στο δρόμο της ανάπτυξης.
Από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητο να τερματισθεί η σε βάρος των παραγωγών φρούτων και λαχανικών πρακτική διευκόλυνσης ουσιαστικώς σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο εισαγωγών ομοειδών προϊόντων τρίτων χωρών.
Ελπίζουμε εντός του 2015, οι δράσεις προτεραιότητας σχετίζονται με το άνοιγμα νέων αγορών στον τομέα της εμπορικής πολιτικής, εξάλειψη όλων των αντικινήτρων που αναφέρθηκαν παραπάνω προς βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μας, για την διατήρηση του μεριδίου μας στις παραδοσιακές καταναλωτικές αγορές αλλά και συνέχιση του αυξημένου ρυθμού εξαγωγών των φρούτων και λαχανικών».
