Στην ίδια περίπου μέση τιμή με πέρυσι το Χριστουγεννιάτικο Τραπέζι

Η παρούσα έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας τιμών των προϊόντων στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2018.

Βασίζεται πρώτον σε τιμοληψίες από καταστήματα μεγάλων σουπερμάρκετ που πραγματοποιούν ερευνητές του ΙΕΛΚΑ και σε συνεντεύξεις με στελέχη της αγοράς για την εκτίμηση-πρόβλεψη τους για τις τιμές την εβδομάδα ως τα Χριστούγεννα (κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο καθώς σε συγκεκριμένα φρέσκα προϊόντα οι τιμές διαφοροποιούνται συνεχώς). Η έρευνα αφορά 22 τυπικές κατηγορίες προϊόντων που περιλαμβάνονται στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι (π.χ. κουραμπιέδες, μελομακάρονα, βασιλόπιτα, γαλοπούλα, αρνί, κάστανα, αυγά, πατάτες, κ.α.).

Τα αποτελέσματα δείχνουν (σχήμα 1) ότι:

1. 1.     Οι τιμές των προϊόντων του τυπικού Χριστουγεννιάτικου τραπεζιού στα μεγάλα σουπερμάρκετ το 2018 είναι αμετάβλητες κατά μέσο όρο με το 2017, ενώ βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με το 2014.
2. Η επίδραση από την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ την τελευταία 3ετία έχει σε μεγάλο βαθμό απορροφηθεί. Ενώ η τελική αξία του καλαθιού είναι σχεδόν ίδια με το 2014, η αξία με τις τιμές προ ΦΠΑ να είναι μειωμένη 3%. Συνολικά για το τυπικό αυτό καλάθι, ο αναλογούν ΦΠΑ αυξήθηκε κατά 22% σε σχέση με το 2014.
3. Όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες να εκμεταλλευτεί τις προσφορές των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ δίνοντας στον καταναλωτή τη δυνατότητα να επιλέξει και εξοικονομήσει μεσοσταθμικά περίπου 12%[1] της αξίας των αγορών του.

Η μείωση που καταγράφεται οφείλεται στην αύξηση της έντασης του ανταγωνισμού κάθε έτος και ειδικά την τελευταία 3ετία ανάμεσα στις επιχειρήσεις του κλάδου και στην προσαρμογή των επιχειρήσεων του κλάδου (προμηθευτές και λιανέμποροι) στην ανάγκη των καταναλωτών για μειωμένες τιμές και value for money.

Πίνακας 1: Σύγκριση τιμών προϊόντων τυπικού Χριστουγεννιάτικου Καλαθιού στις μεγάλες αλυσίδες Σουπερμάρκετ 2016-2017

Από τις 22 υποκατηγορίες προϊόντων που εξετάζονται (πίνακας 1) στις 10 οι τιμές παρουσιάζουν μείωση, σε 2 οι τιμές είναι αμετάβλητες και σε 10 παρουσιάζουν αύξηση. Οι τιμές των κρεάτων οι οποίες αναμένεται να διαμορφωθούν ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς τις επόμενες εβδομάδες εκτιμάται ότι σε συνέχεια του έντονου ανταγωνισμού των προηγούμενων ετών θα παρουσιάσουν μικρές διακυμάνσεις. Είδη όπως η νωπή γαλοπούλα που παρουσιάζουν μείωση ζήτησης θα παρουσιάσουν μικρή αύξηση στην τιμή, ενώ είδη με αύξηση στη ζήτηση όπως το χοιρινό θα παρουσιάσουν μείωση. Μεγαλύτερες διακυμάνσεις καταγράφονται στα οπωροκηπευτικά και ειδικά στην πατάτα η οποία παρουσιάζει μεγάλη αύξηση κατά 70% στην τιμή της και επηρεάζει συνολικά αυξητικά την τιμή του φετινού χριτουγεννιάτικου καλαθιού. Η αιτία για την αύξηση της τιμής της πατάτας είναι οι πολύ χαμηλές τιμές του 2017 οι οποίες απέτρεψαν κάποιους παραγωγούς να την καλλιεργήσουν και συνδυαστικά με προβλήματα στην παραγωγή που καταγράφονται σε όλη την Ευρώπη οδηγούν σε μεγάλη αύξηση της τιμής.

Σε σχέση με το εύρος τιμών στο οποίο έχει πρόσβαση ο καταναλωτής, η μέση διακύμανση των τιμών των προϊόντων παραμένει αυξημένη και υπολογίζεται περίπου στο 35% της αξίας τους. Αυτή η τάση είναι και αποτέλεσμα των έντονων προσφορών και προωθητικών εκπτωτικών ενεργειών των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ και των προμηθευτικών εταιρειών, οι οποίες πλέον παίρνουν διάφορες μορφές. Συνολικά εκτιμάται ότι τα φετινά Χριστούγεννα πάνω από 1 στα 2 προϊόντα που θα αγοραστεί θα σχετίζεται με κάποια προωθητική ενέργεια. Συγκεκριμένα:

• Εκπτώσεις σε συγκεκριμένα προϊόντα
• Εκπτώσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες
• Προσφορά επιπλέον προϊόντος (π.χ. 2+1 δώρο)
• Εκπτωτικά κουπόνια
• Δωροεπιταγές για επόμενες αγορές
• Επιστροφή χρημάτων με τη χρήση πιστωτικών καρτών

Το δείγμα προϊόντων που εξετάζονται στο πλαίσιο της μελέτης ανανεώθηκαν το 2014-2015 και περιλαμβάνουν: Γαλοπούλα Νωπή (κιλό), Γαλοπούλα Κατεψυγμένη (κιλό), Χοιρινό χωρίς κόκκαλο (κιλό), Αρνί (κιλό), Μελομακάρονα (κιλό), Κουραμπιέδες (κιλό), Βασιλόπιτα (κιλό), Βούτυρο (500 γρ.), Αυγά L (6 τμχ), Πατάτες (5 κιλά), Τομάτες (κιλό), Μαρούλι (1 τμχ), Αλεύρι για όλες τις χρήσεις (κιλό), Ρύζι καρολίνα (500 γρ.), Φέτα βαρέλι (κιλό), Καρύδια (500 γρ.), Κάστανα (500 γρ.), Ζάχαρη άχνη (κιλό), Φύλλο κρούστας (500 γρ.), Κρασί Μοσχοφίλερο Λευκό (750 ML), Γάλα νωπό πλήρες (1 λίτρο), Αναψυκτικό τύπου Cola (1,5 λίτρο).