Food Business News
Τις δυνατότητες συνεργασίας των Πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων με επιχειρήσεις τροφίμων και αγρότες, προς κοινό όφελος, καταδεικνύουν τα αποτελέσματα προγράμματος που «τρέχουν» τα τελευταία δύο χρόνια το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με την Barilla, με στόχο την προώθηση και διάδοση των αειφόρων πρακτικών για την καλλιέργεια του σκληρού σίτου στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Πανεπιστημίου με την Barilla, συγκροτήθηκε μια επιστημονική ομάδα, που περιλαμβάνει επίσης τα εργαστήρια Εντομολογίας και Φυτοπαθολογίας του Πανεπιστημίου, το εργαστήριο Γενετικής Βελτίωσης και Γεωργίας του ΑΠΘ και το εργαστήριο Εδαφολογίας του Τμήματος Μηχανικής Βιοσυστημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Η εν λόγω ομάδα συγκροτήθηκε το 2012, με πυρήνα το Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όπως αναφέρουν σε σχετική εργασία τους οι κ.κ. Χρήστος Καβαλάρης (Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό ΕΔΙΠ), Χρήστος Καραμούτης (Γεωπόνος ΙΔΑΧ) και Θεοφάνης Γέμτος, (καθηγητής).
Οι επιστήμονες της ομάδας κατέληξαν σε ένα σύνολο δέκα γενικών κανόνων που πρέπει να ακολουθεί ένας παραγωγός για να επιτύχει το βέλτιστο οικονομικό και ταυτόχρονα οικολογικό αποτέλεσμα. Οι κανόνες αυτοί αποτυπώθηκαν σε ένα εύχρηστο έντυπο που διανέμεται στους παραγωγούς, συμβουλεύοντάς τους μεταξύ άλλων, να επεκτείνουν την αειφορία σε όλο το σύστημα της παραγωγής.
Παράλληλα, επισημαίνουν οι ερευνητές, έγιναν πιλοτικές εφαρμογές σε αγρούς παραγωγών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Από τους παραγωγούς ζητήθηκε να χωρίσουν ένα χωράφι τους σε δύο τμήματα. Στο ένα, οι παραγωγοί εφάρμοσαν την παραδοσιακή τους τεχνική καλλιέργειας για το σιτάρι (παραδοσιακή μέθοδος) και στο άλλο η καλλιέργεια έγινε σύμφωνα με τις οδηγίες της ομάδας (αειφορική μέθοδος). Η επιστημονική ομάδα παρακολουθούσε καθ’ όλη την καλλιεργητική περίοδο την καλλιέργεια, δίνοντας οδηγίες στους παραγωγούς όσο αναφορά τις καλλιεργητικές εργασίες. Στο τέλος συγκεντρώθηκαν τα στοιχεία από τις δύο μεθόδους, καταρτίστηκαν οικονομικά και ενεργειακά ισοζύγια και σε συνεργασία με εταιρεία της Ιταλίας έγινε ανάλυση του κύκλου ζωής.
Οι κύριες παρεμβάσεις της επιστημονικής ομάδας για την αειφορική μέθοδο αφορούσαν τη σπορά και την αζωτούχο λίπανση. Επιπλέον, στον έναν από τους δύο παραγωγούς η αειφόρος μέθοδος συνδυάστηκε με “ακαλλιέργεια”, δηλαδή απευθείας σπορά, χωρίς καμία προετοιμασία του εδάφους. Στη συγκομιδή του σιταριού έγιναν επιτόπιες εκτιμήσεις της απόδοσης με χρήση ειδικών ζυγών και GPS. Την κάλυψη των δυνατοτήτων της καλλιέργειας μαρτυρά η εντυπωσιακή αύξηση της πρωτεΐνης του σπόρου. Ενώ στην παραδοσιακή καλλιέργεια η μέση περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη ήταν 11,8%, στην αειφόρο ανήλθε στο 16,6%! Η πρωτεΐνη του σπόρου αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο της ποιότητας του προϊόντος.
Όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, μέσα στα επόμενα έτη οι αγρότες θα αναγκαστούν να ενισχύσουν τον φιλο-περιβαλλοντικό ρόλο της γεωργίας και να κάνουν περισσότερο «πράσινη» την παραγωγή τους.
Ήδη, η νέα ΚΑΠ (2014-2020) -τονίζεται στην εργασία- προωθεί μέτρα αειφορίας της γεωργικής παραγωγής με υποχρεωτική εισαγωγή αμειψισπορών και καλλιεργητικών πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον. Παράλληλα μεταφέρει το βάρος από την ασφάλεια των τροφίμων (food safety) στην εξασφάλιση της διατροφής (food security) καθώς διαπιστώθηκε ότι για να εξασφαλιστούν τρόφιμα για τον προβλεπόμενο πληθυσμό του 2050 (περίπου 9 δισεκατομμύρια) απαιτείται αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας κατά 70%.
Καλείται, επίσης, να ανταποκριθεί σε μια σειρά από ευρύτερες απαιτήσεις των καταναλωτών οι οποίοι πλέον πέρα από την ποιότητα των προϊόντων επιζητούν την υγιεινή διατροφή και την παραγωγή τροφίμων με τις ελάχιστες επιβαρύνσεις στο περιβάλλον.
Τα αποτελέσματα του προγράμματος, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δείχνουν τις δυνατότητες συνεργασίας των Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ιδρυμάτων με εταιρείες του κλάδου και τους αγρότες προς κοινό όφελος. Είναι προφανές, τονίζουν -μεταξύ άλλων- οι επιστήμονες, ότι απαιτείται διάθεση συνεργασίας αλλά και διάθεση επιμερισμού των κινδύνων των πειραμάτων από όλα τα μέρη. Η πολιτεία (Υπουργείο, Περιφέρεια και γεωργικοί δήμοι) θα μπορούσε -υπογραμμίζουν- μέσω των γεωργικών υπηρεσιών της να παίξει ρόλο καταλύτη σε τέτοιες συνεργασίες και να συμβάλλει σε μια πραγματική ανάπτυξη του γεωργικού τομέα της χώρας που θα προσφέρει εισόδημα και θέσεις απασχόλησης.
Πηγή: ΑΠΕ -ΜΠΕ
