Τριάντα δύο συνολικά φορολογικές αυξήσεις έχουν επιβληθεί κατά τα δύο τελευταία χρόνια στα 19 από τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με την Ένωση Οινοπνευματωδών Ποτών Ευρώπης (SpiritsEUROPE), ενθαρρύνει την ανάπτυξη της μαύρης αγοράς εις βάρος τόσο των δημόσιων ταμείων, όσο και των νόμιμων παραγωγών/εμπόρων αλκοολούχων ποτών και αποσταγμάτων.
Ευθέως ανάλογη σχέση μεταξύ παραεμπορίου και υψηλής φορολογίας
Στοιχεία από την πρόσφατη μελέτη «Φορολογία: Διακοπή στην Ανάπτυξη των Ευρωπαϊκών Οινοπνευματωδών» (Tax: A break on European SpiritsGrowth) που εξέδωσε η SpiritsEUROPE καταδεικνύουν την αιτιακή σχέση μεταξύ του ύψους της φορολογίας –με τη μορφή είτε του ΦΠΑ, είτε Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης– και της έκτασης του παράνομου εμπορίου σε κάθε χώρα. Ο συνδετικός κρίκος αποδεικνύεται πως είναι το διαρκώς μειούμενο μέσο διαθέσιμο εισόδημα, αφού όπως επιβεβαιώνουν τα αριθμητικά δεδομένα η δεινή οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών σε συνδυασμό με τις αυξημένες λόγω της φορολογίας τιμές των αλκοολούχων, δημιουργούν κίνητρα για λογής εγκληματίες και επιτήδειους που διακινούν προϊόντα με τεράστιο περιθώριο κέρδους για τους ίδιους.
Οι βλαβερές συνέπειες της υπέρμετρης φορολογίας
Βάσει των δεδομένων της μελέτης, το 70% της τιμής που πληρώνουν κατά μέσο όρο οι Ευρωπαίοι καταναλωτές σε κάθε φιάλη αλκοολούχου ποτού είναι φόροι, παρά το γεγονός, μάλιστα, ότι η συγκεκριμένη κατηγορία οινοπνευματωδών έχει τη μικρότερη κατανάλωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καταλαμβάνοντας μερίδιο αγοράς μόλις 25%, με την μπύρα (43%) και το κρασί (32%) να κυριαρχούν. Κι όμως, η υπέρμετρη φορολογία που επιβάλλεται στα αλκοολούχα δεν αποφέρει εν τέλει τα επιθυμητά αποτελέσματα, καθώς μειώνεται η κατανάλωση νομίμως διακινούμενων προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα, επεκτείνεται η μαύρη αγορά, γεγονός που μεταφράζεται σε διαφυγόντα κέρδη για τα κρατικά ταμεία, ενώ, εφόσον δεν γίνεται καμία διάκριση μεταξύ υπεύθυνων και μη υπεύθυνων καταναλωτών, η υψηλή φορολογία δεν συμβάλλει στον περιορισμό της βλαπτικής κατανάλωσης αλκοόλ.
Μείωση φορολογίας, μία από τις λύσεις του οικονομικού αδιεξόδου
Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή της SpiritsEUROPE, κ. Paul Skehan, το μεγάλο διάστημα λιτότητας και κρίσης έπληξε και τον κλάδο των αλκοολούχων και μάλιστα με τρόπο διττό. «Αφενός εξασθένισε σε μεγάλο βαθμό την αγοραστική ικανότητα των καταναλωτών μας και αφετέρου αύξησε τη φορολογία στα προϊόντα μας, σε μία ατυχή προσπάθεια των οικονομικών επιτελείων να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα». Μετά την πλήρη αποτυχία που γνώρισε η συγκεκριμένη πολιτική υπερφορολόγησης και επιβολής Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, ο κ. Skehan συστήνει να μειωθούν άμεσα οι δυσθεώρητοι φορολογικοί συντελεστές στα αλκοολούχα ποτά ώστε να απαλειφθούν τα κίνητρα διενέργειας λαθρεμπορίου και «να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας τόσο στην παραγωγή, όσο και στη διακίνηση του προϊόντος». Φαίνεται μάλιστα ότι την άποψή του συμμερίζεται και ο Υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, George Osborne, ο οποίος ανακοίνωσε μείωση της τάξης του 2% στην ειδική φορολογία των οινοπνευματωδών ποτών στον Προϋπολογισμό του 2015. Πρόκειται για την τρίτη συνεχόμενη μείωση στην οποία προχώρησε η κυβέρνηση Cameron, κίνηση που υπολογίζεται ότι συνετέλεσε στη δημιουργία 16.000 θέσεων εργασίας μέχρι τον περασμένο Μάρτιο.