ΙΕΛΚΑ: Ελαφρώς ακριβότερο το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι λόγω ΦΠΑ

Στα ίδια σχεδόν επίπεδα με το 2014 διαμορφώνονται οι τιμές προ ΦΠΑ του Χριστουγεννιάτικου Τραπεζιού για το 2015 στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, ενώ η αύξηση στις τελικές τιμές αγγίζει το 4%, λόγω των αυξήσεων του ΦΠΑ.

Παρατηρείται ωστόσο σημαντική εξοικονόμηση για τον καταναλωτή μέσω προσφορών 12% κατά μέσο όρο, με το εύρος τιμών να φτάνει το 35%.

Αυτά συμπεραίνονται από την έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η οποία παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας τιμών των προϊόντων στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2015.

Βασίζεται πρώτον σε τιμοληψίες από καταστήματα μεγάλων σουπερμάρκετ που πραγματοποιούν ερευνητές του ΙΕΛΚΑ και σε συνεντεύξεις με στελέχη της αγοράς για την εκτίμηση-πρόβλεψη τους για τις τιμές την εβδομάδα των Χριστουγέννων (κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο καθώς σε συγκεκριμένα φρέσκα προϊόντα οι τιμές διαφοροποιούνται συνεχώς). Η έρευνα αφορά 21 τυπικές κατηγορίες προϊόντων που περιλαμβάνονται στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι (π.χ. κουραμπιέδες, μελομακάρονα, βασιλόπιτα, γαλοπούλα, αρνί, κάστανα, αυγά, πατάτες, κ.α.).

Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν (σχήμα 1):

1. πρώτον ότι οι τιμές των προϊόντων του τυπικού Χριστουγεννιάτικου τραπεζιού στα μεγάλα σουπερμάρκετ το 2015 είναι στα ίδια επίπεδα κατά μέσο όρο με το 2014 προ ΦΠΑ (μεταβολή +0,9%),
2. δεύτερον ότι οι αυξήσεις του ΦΠΑ έχουν επηρεάσει τις τελικές τιμές οι οποίες παρουσιάζουν μεσοσταθμικά αύξηση κατά 3,6%,
3. τρίτον ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για τον καταναλωτή αν εκμεταλλευτεί τις προσφορές των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ δίνοντας στον καταναλωτή τη δυνατότητα να επιλέξει και εξοικονομήσει μεσοσταθμικά περίπου 12%[1] της αξίας των αγορών του.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αθροιστικά την τελευταία 5ετία σε σχέση με τα Χριστούγεννα του 2010 οι τιμές του Χριστουγεννιάτικου Τραπεζιού παρουσιάζουν μείωση της τάξης του 25%.

Η μείωση αυτή οφείλεται στην αύξηση της έντασης του ανταγωνισμού κάθε έτος και ειδικά την τελευταία 3ετία ανάμεσα στις επιχειρήσεις του κλάδου και στην προσαρμογή των επιχειρήσεων του κλάδου (προμηθευτές και λιανέμποροι) στην ανάγκη των καταναλωτών για μειωμένες τιμές. Επίσης, από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι συνολικά η μείωση τιμών για τα προϊόντα του Χριστουγεννιάτικου τραπεζιού φαίνεται πως είναι μεγαλύτερη για τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ συγκριτικά με τα μικρά σημεία πώλησης, κάτι το οποίο οφείλεται κυρίως στις οικονομίες κλίμακας που επιτυγχάνουν οι μεγάλες αλυσίδες του κλάδου.

Από τις 21 υποκατηγορίες προϊόντων που εξετάζονται (πίνακας 1) στις 5 από αυτές ο ΦΠΑ αυξήθηκε σε σχέση με το 2014 από 13% σε 23% και επομένως η μέση τιμή αυξήθηκε. Στα υπόλοιπα προϊόντα οι διακυμάνσεις επηρεάστηκαν από διαφορετικούς παράγοντες. Στα πιο πολλά τρόφιμα (π.χ. ρύζι, αλεύρι, βούτυρο, φέτα, γάλα) οι τιμές παρέμειναν αμετάβλητες. Οι τιμές των κρεάτων ύστερα από τον έντονο ανταγωνισμό του 2014 ο οποίες τις είχε πιέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα παρουσιάζουν φέτος μικρές αυξήσεις 2%-4%.

Σε σχέση με το εύρος τιμών, η μέση διακύμανση των τιμών των προϊόντων παραμένει αυξημένη και υπολογίζεται περίπου στο 35% της αξίας τους. Δηλαδή ο καταναλωτής μπορεί να αγοράσει το τυπικό αυτό καλάθι αντί για την μέση τιμή των 85,17€ με έξυπνες αγορές ακόμα και στην ελάχιστη τιμή των 55,30€. Αυτή η τάση είναι και αποτέλεσμα των έντονων προσφορών και προωθητικών εκπτωτικών ενεργειών των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ και των προμηθευτικών εταιρειών, οι οποίες πλέον παίρνουν διάφορες μορφές. Συγκεκριμένα:

• Εκπτώσεις σε συγκεκριμένα προϊόντα
• Εκπτώσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες
• Προσφορά επιπλέον προϊόντος (π.χ. 2+1 δώρο)
• Εκπτωτικά κουπόνια
• Δωροεπιταγές για επόμενες αγορές
• Επιστροφή χρημάτων με τη χρήση πιστωτικών καρτών

Το δείγμα προϊόντων που εξετάζονται στο πλαίσιο της μελέτης ανανεώθηκαν το 2014-2015 και περιλαμβάνουν: Γαλοπούλα Νωπή (κιλό), Γαλοπούλα Κατεψυγμένη (κιλό), Χοιρινό χωρίς κόκκαλο (κιλό), Αρνί (κιλό), Μελομακάρονα (κιλό), Κουραμπιέδες (κιλό), Βασιλόπιτα (κιλό), Βούτυρο (500 γρ.), Αυγά L (6 τμχ), Πατάτες (5 κιλά), Τομάτες (κιλό), Μαρούλι (1 τμχ), Αλεύρι για όλες τις χρήσεις (κιλό), Ρύζι καρολίνα (500 γρ.), Φέτα βαρέλι (κιλό), Καρύδια (500 γρ.), Κάστανα (500 γρ.), Ζάχαρη άχνη (κιλό), Φύλλο κρούστας (500 γρ.), Κρασί Μοσχοφίλερο Λευκό (750 ML), Γάλα νωπό πλήρες (1 λίτρο), Αναψυκτικό τύπου Cola (1,5 λίτρο).

[1] Πηγή: Έρευνα επίδρασης τιμών προσφορών και προωθητικών ενεργειών, ΙΕΛΚΑ 2015