Νέα υποχώρηση κατά 7,9% εμφάνισε η αγορά των οργανωμένων αλυσίδων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης το 2013, η οποία κινείται συνεχώς πτωτικά από το 2009, όπως προκύπτει από τη σχετική κλαδική μελέτη που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group.
Ωστόσο, από τα στοιχεία προκύπτει ότι κάθε κατηγορία εστίασης καταγράφει διαφορετικούς ρυθμούς μείωσης.
Χαρακτηριστικό του κλάδου, γενικότερα, τα τελευταία χρόνια είναι η μείωση του αριθμού των καταστημάτων των αλυσίδων, καθώς και η αποχώρηση ορισμένων αλυσίδων (εμπορικών σημάτων) από την αγορά, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των αλυσίδων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης να είναι σχετικά μικρός (ιδιαίτερα σε ορισμένες κατηγορίες).
Η Ελένη Δεμερτζή, Senior Manager στη Διεύθυνση Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP Group, σημειώνει σχετικά με τις εξελίξεις της συγκεκριμένης αγοράς: «Η αξία της εγχώριας αγοράς των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης (συνολικές πωλήσεις αυτών) ακολούθησε ανοδική πορεία την περίοδο 1992-2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 15,1%. Ωστόσο, από το 2009 η αγορά είναι διαρκώς πτωτική. Ειδικότερα, το 2011 η αγορά μειώθηκε κατά 11,1%, το 2012 η μείωση ήταν 18,1%, ενώ το 2013 το ποσοστό μείωσης διαμορφώθηκε σε 7,9%. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2014 η συνολική αξία της αγοράς κινήθηκε πτωτικά, αλλά με μικρότερο ρυθμό. Η μείωση του μεγέθους της αγοράς δεν συνδέεται αποκλειστικά και μόνο με ανάλογη μείωση του όγκου της κατανάλωσης, αλλά και με συγκράτηση ή μείωση (ως ένα βαθμό) των τιμών πώλησης ορισμένων από τα προσφερόμενα (από τις αλυσίδες) είδη».
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης, διαφορετικούς ρυθμούς μείωσης κατέγραψαν οι διάφορες κατηγορίες αλυσίδων. Η κατηγορία burger εμφάνισε μείωση 9,8% την περίοδο 2013/12, η κατηγορία pizza κατέγραψε μείωση 11,9%, ενώ η κατηγορία των καταστημάτων snack-sandwich μειώθηκε κατά 3,3%. Το ίδιο έτος, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στη συνολική αξία της αγοράς είχαν οι αλυσίδες τύπου snack-sandwich με ποσοστό 40,3%. Ακολούθησε η κατηγορία burger με ποσοστό 35,5%.
Στα πλαίσια της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση αντιπροσωπευτικών επιχειρήσεων εκμετάλλευσης αλυσίδων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης. Από την ανάλυση του ομαδοποιημένου ισολογισμού που προέκυψε από δείγμα 11 εταιριών, σημειώνονται τα εξής:
Το σύνολο του ενεργητικού των εταιριών του δείγματος μειώθηκε κατά 11,6% το 2013 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Εντονότερη ήταν η μείωση των ιδίων κεφαλαίων το ίδιο διάστημα (-54,9%). Οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώθηκαν το 2013 κατά 2,7%, ενώ μικρή άνοδο είχαν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις την ίδια περίοδο, σε ποσοστό 3,9%.
Ο συνολικός κύκλος εργασιών των 11 εταιριών υποχώρησε κατά 12,6% το 2013/2012, ενώ με μικρότερο ρυθμό μειώθηκε το συνολικό μικτό κέρδος (-8,8%). Το λειτουργικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό και τα δύο εξεταζόμενα έτη, βελτιωμένο ωστόσο το 2013 λόγω της μείωσης των χρηματοοικονομικών δαπανών και των λειτουργικών εξόδων. Τέλος, το τελικό καθαρό αποτέλεσμα ήταν ζημιογόνο τη διετία 2012-2013.
Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη, ο κλάδος των οργανωμένων αλυσίδων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης (με 4 τουλάχιστον καταστήματα η κάθε μία τα οποία λειτουργούν με το ίδιο εμπορικό σήμα) χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, λόγω και της πληθώρας των «μεμονωμένων» επιχειρήσεων που λειτουργούν σε όλη την επικράτεια.
Στη χώρα μας λειτουργούν, κυρίως, τέσσερις επιμέρους κατηγορίες επιχειρήσεων εστίασης γρήγορης εξυπηρέτησης: α) αλυσίδες εστιατορίων με βάση το burger, β) αλυσίδες εστιατορίων με βάση την pizza, γ) αλυσίδες εστιατορίων snack-sandwich και δ) αλυσίδες εστιατορίων με βάση το σουβλάκι.
Η ζήτηση για υπηρεσίες εστίασης γενικότερα συνδέεται και με την εξέλιξη της τελικής καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών, η οποία μειώνεται τα τελευταία χρόνια.
Όπως σημειώνει η ICAP, κάθε μία από τις προαναφερθείσες κατηγορίες επιχειρήσεων – αλυσίδων έχει το δικό της ιστορικό εξέλιξης και τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, μία αλυσίδα που ανήκει σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία προσφέρει και γεύματα που χαρακτηρίζουν μία διαφορετική κατηγορία (π.χ. ένα εστιατόριο pizza μπορεί να προσφέρει και πιάτα burger).