Γ. Φλωράς: Καλές Πρακτικές Ευρώπης – Πτωχευτικός Κώδικας

Με τον Ν4336/2015 άρχισε πρακτικά η εφαρμογή της 2^ης Ευκαιρίας στους Έντιμους Πτωχεύσαντες και στην Ελλάδα. Φυσικά απομένει δρόμος έως την εφαρμογή και σημαντικές λεπτομέρειες που πρέπει να ρυθμιστούν.

Η χώρα μας έχει βρεθεί στην δίνη του κυκλώνα και δεκάδες (αν όχι εκατοντάδες) χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν πρακτικά πτωχεύσει. Η περαιτέρω αναμονή στην επίλυση του σοβαροτάτου αυτού ζητήματος είναι καταστροφική και αδικαιολόγητη. Ήδη η αρμόδια Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή του Υπουργείου Δικαιοσύνης εργάζεται από τον καλοκαίρι του 2015 και έως σήμερα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί το έργο της. Παρότι έχει αργήσει ιδιαιτέρως η κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου είμαστε αισιόδοξοι ότι σύντομα θα τεθεί σε διαβούλευση και θα αρθούν οι παλαιές και πρόσφατες παθογένειες που στερούν από την Οικονομία πολύτιμο δυναμικό, τους Έντιμους πτωχεύσαντες.

Στα πλαίσια της πρωτοβουλίας του ΕΕΑ για τις αλλαγές στον Πτωχευτικό Κώδικα και για την 2^η Ευκαιρία, ήδη προχωράμε σε μελέτες και συλλογή καλών πρακτικών από όλη την Ευρώπη. Αξίζει να αναφέρουμε μερικές περιπτώσεις για να δούμε πώς αντιμετωπίζουν προηγμένες Οικονομίες της Ευρώπης την Πτώχευση, όπως αυτές αναλύονται στην πανευρωπαϊκή έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Πτώχευση και Δεύτερη Ευκαιρία στους Έντιμους Πτωχεύσαντες επιχειρηματίες (Bankruptcy and second chance for honest bankrupt entrepreneurs)» Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Enterprise & Industry, 31/10/2014.

Στο Βέλγιο έχουν ειδική πρόβλεψη «μικροχρηματοδότησης» για επιχειρηματίες που πτώχευσαν και παίρνουν την 2^η Ευκαιρία.

Στην Γαλλία η Ένωση «Initiative France» (η μεγαλύτερη Ένωση εθελοντικής χρηματοδότησης για επιχειρηματίες) χρηματοδοτεί και νέες επιχειρήσεις αλλά και επιχειρήσεις που έχουν δυσκολίες. Έχει κάνει συνεργασία με Τράπεζες οι οποίες, όταν το δίκτυο «Initiative France» χρηματοδοτεί μια επιχείρηση, αυτές χρηματοδοτούν 2-5 φορές το ποσό που εισφέρει το Δίκτυο. Δημόσιοι Οργανισμοί υποστηρίζουν επιχειρήσεις στα βήματα τους για διαπραγμάτευση του χρέους τους. Ανάλογα προσφέρουν υπηρεσίες για την 2^η Ευκαιρία Ενώσεις για επιχειρηματίες που χρηματοδοτούνται από το Κράτος για να προωθούν την 2^η Ευκαιρία σε Εθνικό επίπεδο.

Στην Ιταλία ο πτωχευμένος επιχειρηματίας, με αίτηση του στο Δικαστήριο (ένα έτος μετά το κλείσιμο της Πτώχευσης) ζητάει και λαμβάνει (υπό προϋποθέσεις) την πλήρη διαγραφή των χρεών του. Για να αιτηθεί για πλήρη απαλλαγή ο πτωχευμένος δεν υφίσταται ως υποχρέωση να έχει εξοφλήσει έστω και μέρος των οφειλομένων ποσών.

Στο Λουξεμβούργο η 2^η Ευκαιρία δίδεται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργείου, αφού αυτό συμβουλευτεί τις σχετιζόμενες Αρχές. Εξετάζει ως βασικό κριτήριο την εντιμότητα αυτού που πτώχευσε. Σε περίπτωση που δοθεί η 2^η Ευκαιρία έχουν δυνατότητα να ζητήσουν από τον επιχειρηματία να ακολουθήσει εκπαιδευτικό σεμινάριο από το Επιμελητήριο, με αντικείμενο την Διοίκηση Επιχειρήσεων.

Στην Μάλτα ο υπεύθυνος μιας επιχείρησης που πτώχευσε μπορεί να ξεκινήσει αμέσως μια νέα επιχείρηση, αφού οι συνέπειες για μια πτωχευμένη επιχείρηση είναι στην επιχείρηση και όχι στον επιχειρηματία. Αυτό δεν συμβαίνει αν κριθεί ένοχος για δόλια πτώχευση. Όμως μπορεί να ξεκινήσει αμέσως μια νέα επιχείρηση, ειδικά αφού οι διαδικασίες της πτώχευσης μπορούν να διαρκέσουν πολύ αν υπάρχουν πολλοί πιστωτές και περιουσιακά στοιχεία. Οι έντιμοι πτωχεύσαντες απαλλάσσονται αμέσως από κάθε χρέος που βαρύνει την επιχείρηση και μπορούν να συμμετάσχουν άμεσα σε κρατικούς διαγωνισμούς χωρίς καμία διάκριση. Επίσης δεν υπάρχει καμία διάκριση στις επιδοτήσεις του κράτους προς νέες επιχειρήσεις, όταν αυτές ιδρύονται από ανθρώπους που πτώχευσαν έντιμα στο παρελθόν.

Στην Ρουμανία όποιος πτωχεύει μπορεί αμέσως να ξεκινήσει νέα επιχείρηση χωρίς κανένα εμπόδιο.

Στην Σλοβενία, στις περιπτώσεις των μικρών επιχειρήσεων, αυτός που πτωχεύει μπορεί να ξεκινήσει αμέσως μια νέα επιχείρηση με την άδεια του Δικαστηρίου. Ο πτωχεύσας μπορεί να ζητήσει να εξαιρεθούν από την πτωχευτική περιουσία ο εξοπλισμός που του χρειάζεται για να ξεκινήσει την νέα επιχείρηση (εξαιρείται η ακίνητη περιουσία).

Τέλος στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει ειδική πρόβλεψη στο Πτωχευτικό Δίκαιο σχετικά με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Αν τα περιουσιακά στοιχεία είναι λιγότερα των 300 Λιρών και οι οφειλές λιγότερες των 15.000 Λιρών τότε ο πτωχεύσας προσφεύγει στο Δικαστήριο ζητώντας απαλλαγή από τα χρέη του. Αν γίνει δεκτή τα χρέη διαγράφονται μετά από 12 μήνες.

Οι Διευθυντές των επιχειρήσεων υποτίθεται ότι δρουν Έντιμα εκτός αν βρεθούν ένοχοι για δόλια συμπεριφορά. Οι Διευθυντές που θα κριθούν ένοχοι μπορεί να αποκλειστούν για περίοδο από 2-15 έτη την δράση τους ως Διευθυντές. Αν καταδικαστούν μπορεί να υποχρεωθούν προσωπικά να καλύψουν τα χρέη της εταιρείας που πτώχευσε. Οι αποκλεισμένοι καταχωρούνται σε δημόσια βάση δεδομένων που τηρεί το Companies House. Τα ίδια ισχύουν αν ο επιχειρηματίας έχει ατομική επιχείρηση ή είναι σε συνεταιρισμό.

Όσοι έχουν ατομική επιχείρηση ή είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και δεν κριθούν ανέντιμοι πτωχεύσαντες από το Δικαστήριο, απαλλάσσονται πλήρως από τα χρέη τους 12 μήνες μετά την αίτηση πτώχευσης. Στην περίπτωση που η επιχείρηση (το νομικό πρόσωπο) βρίσκεται σε διαδικασία συνδιαλλαγής με τους πιστωτές της, το φυσικό πρόσωπο έχει δικαίωμα να λειτουργήσει νέα επιχείρηση χωρίς κανένα περιορισμό (εφόσον δεν έχει κριθεί ως ανέντιμος). Με απόφαση του Δικαστηρίου, το φυσικό πρόσωπο, μπορεί να διαταχθεί να πληρώνει από το περίσσευμα του εισοδήματος του, ένα ποσοστό, για τα επόμενα 3 χρόνια, προς τους πιστωτές της Πτώχευσης.

*Ο Γιώργος Φλωράς είναι μέλος του ΔΣ του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, george.floras@floras.gr