Food Business News
Ο απολογισμός των θυμάτων της υπόθεσης της νοθευμένης ρακής που είχε έλθει στη δημοσιότητα πριν από δύο εβδομάδες στην Κωνσταντινούπολη αυξήθηκε ακόμη περισσότερο κι έφθασε από τους 23 στους 28 νεκρούς, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα οι τουρκικές υγειονομικές αρχές κι επικαλέστηκαν τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Συνολικά 89 λάτρεις του οινοπνευματώδους ποτού με άρωμα γλυκάνισου έχουν διακομιστεί σε νοσοκομεία από την 18η Οκτωβρίου στη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας με στομαχικούς πόνους, ναυτία και προβλήματα όρασης.
Όλοι τους είχαν καταναλώσει ρακή νοθευμένη με μεθανόλη (μεθυλική αλκοόλη), μια ουσία η οποία χρησιμοποιείται κυρίως ως αντιπηκτικό στα δοχεία του υγρού για το πλύσιμο των ανεμοθωράκων των οχημάτων.
Αφότου αποκαλύφθηκε η υπόθεση, η αστυνομία έχει συλλάβει περίπου 20 ανθρώπους σε βάρος των οποίων υπάρχουν υποψίες ότι είχαν παρασκευάσει το θανατηφόρο ποτό, εκ των οποίων έχει διαταχθεί η προφυλάκιση και έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε 14, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Doğan.
Η αστυνομία προειδοποίησε τους καταναλωτές να αντιμετωπίζουν με μεγάλη προσοχή ποτά με μειωμένη τιμή, τα οποία μπορεί να είναι νοθευμένα. Η τιμή τους μπορεί να είναι ακόμη και 10 φορές χαμηλότερη από αυτή των εμφιαλωμένων αλκοολούχων ποτών. Χύμα «βουλγάρικη» ρακή πωλείται σε πολλές λαϊκές συνοικίες στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης.
Τα τελευταία χρόνια, η ισλαμοσυντηρητική κυβέρνηση της Τουρκίας έχει αυξήσει σημαντικά τους φόρους στα προϊόντα καπνού και τα αλκοολούχα ποτά, επισήμως για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Ωστόσο, παρατηρητές επισημαίνουν ότι το ισχύον φορολογικό καθεστώς ενθαρρύνει το λαθρεμπόριο.
Η πώληση νοθευμένων αλκοολούχων ποτών έχουν προκαλέσει επανειλημμένες τραγωδίες στην Τουρκία. Το 2009, 11 άνθρωποι, ανάμεσά τους τρεις Γερμανοί φοιτητές, πέθαναν μετά την κατανάλωση νοθευμένου αλκοόλ. Το 2005, σε μια παρόμοια υπόθεση, είχαν χάσει τη ζωή τους 22 άνθρωποι.
Στην Ελλάδα
Σε ότι αφορά την ελληνική αγορά, αναφέρεται ότι βάσει εκτίμησης κρατικών υπηρεσιών (Γενικό Χημείο του Κράτους, οικονομικές υπηρεσίες) και μελετών που εκπονούνται από επιστημονικούς φορείς (ΙΟΒΕ), ο όγκος του παράνομα διακινούμενου χύμα τσίπουρου στην Ελλάδα αγγίζει τα 25 εκατομμύρια λίτρα, με τις απώλειες από μη είσπραξη φορολογικών εσόδων να υπολογίζονται σε περίπου €100 εκατ. ετησίως, και σε €300 εκατ. όταν συνυπολογίζεται το σύνολο της αξιακής αλυσίδας.
Ζητούμενο η νομιμότητα
Ζητήματα νομιμότητας, δικαιοσύνης, ανταγωνισμού, αλλά και δημόσιας υγείας θέτουν από την πλευρά τους οι επίσημοι αποσταγματοποιοί της χώρας, όπως προκύπτει από τις πρόσφατες δηλώσεις και του Δημήτρη Αποστολάκη, Προέδρου της Ένωσης Αποσταγματοποιών Αμπελοοινικών Προϊόντων Ελλάδας. Ο κλάδος τάσσεται υπέρ της διατήρησης των παραδοσιακών καζανιών, αλλά κατά της διάθεσης του χύμα τσίπουρου στην αγορά. Αντ’ αυτού, καλούν όσους διήμερους παραγωγούς επιθυμούν να εμπορεύονται τα προϊόντα τους, να βγάλουν τις απαραίτητες άδειες και να ενισχύσουν με τη δραστηριότητά τους την νόμιμη αποσταγματοποιϊα στη χώρα.
Η προέλαση της παράνομης δραστηριότητας αποδίδεται στη διαφορά της φορολογίας ανάμεσα στο χύμα και τυποποιημένο τσίπουρο, με αποτέλεσμα το καθεστώς των διήμερων παραγωγών να καταστρατηγείται συστηματικά από κερδοσκόπους, όπως υπογραμμίζουν παράγοντες της αγοράς. Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν σήμερα, οι αποσταγματοποιοί εμφιαλωμένων προϊόντων επιβαρύνονται με ΕΦΚΟΠ €12,75 ανά λίτρο άνυδρης αλκοόλης, όταν οι διήμεροι παραγωγοί χύμα τσίπουρου φορολογούνται με εφάπαξ κατ’ αποκοπή φόρο €1,40 ανά λίτρο αιθυλικής αλκοόλης ή €0,59 ανά κιλό τελικού προϊόντος. Η κατάργηση της διακίνησης χύμα τσίπουρου χωρίς παραστατικά, ως μέτρο για την επιτυχή αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, περιλαμβάνεται, εξάλλου, στη δεύτερη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, την οποία η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στην πρόσφατη συμφωνία με τους δανειστές ότι θα εφαρμόσει πλήρως.
Ζητούμενο η νομιμότητα
Με την κυβέρνηση να βρίσκεται σε αναζήτηση ισοδύναμων μέτρων για να μειωθούν τα βάρη του τρίτου Μνημονίου στους πολίτες, η εξίσωση της φορολόγησης χύμα τσίπουρου με τον φόρο που επιβάλλεται στο τυποποιημένο προϊόν προβάλλει στους κύκλους της αγοράς ως ένα δυνάμει ισοδύναμο, το οποίο θα επιτρέψει ταυτόχρονα στη χώρα να συμμορφωθεί, τουλάχιστον εν μέρει, με την αιτιολογημένη γνώμη που υπέβαλε προ ημερών η Κομισιόν.
Ζητήματα νομιμότητας, δικαιοσύνης, ανταγωνισμού, αλλά και δημόσιας υγείας θέτουν από την πλευρά τους οι επίσημοι αποσταγματοποιοί της χώρας, όπως προκύπτει από τις πρόσφατες δηλώσεις και του Δημήτρη Αποστολάκη, Προέδρου της Ένωσης Αποσταγματοποιών Αμπελοοινικών Προϊόντων Ελλάδας. Ο κλάδος τάσσεται υπέρ της διατήρησης των παραδοσιακών καζανιών, αλλά κατά της διάθεσης του χύμα τσίπουρου στην αγορά. Αντ’ αυτού, καλούν όσους διήμερους παραγωγούς επιθυμούν να εμπορεύονται τα προϊόντα τους, να βγάλουν τις απαραίτητες άδειες και να ενισχύσουν με τη δραστηριότητά τους την νόμιμη αποσταγματοποιϊα στη χώρα.
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών έχει υποφέρει τα τελευταία χρόνια υπό το βάρος της υπερφορολόγησης. Από μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας που απασχολούσε συνολικά 37.000 ανθρώπους το 2010 και 27.000 σήμερα, αποδίδοντας σε όρους φορολογικών εσόδων -παρά την κάμψη των πωλήσεων εν μέσω κρίσης- περί τα 300 εκ. ευρώ και παράγοντας προστιθέμενη αξία 1,2 δισ. ευρώ για την ελληνική οικονομία, βρίσκεται σήμερα σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση, κι αν περάσει της Κομισιόν θα βρεθεί σε δυσκολότερη. Αλλά εάν υπάρξει σωστή διαχείριση μπορεί ο κλάδος να γνωρίσει άνθιση όπως έγινε κατ΄ αντιστοιχία στην Ιταλία με την grappa, ή ακόμη στην Ελλάδα με τις ζυθοποιίες ή τα οινοποιεία. Είναι μια πρόκληση καθώς μια διαδικασία διάσωσης του φορολογικού στάτους θα δώσει το αναγκαίο υπόστρωμα για την ανάπτυξης του κλάδου.
