Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες στις 21 και 22 Οκτωβρίου για να συζητήσουν, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη, τα θέματα της πανδημίας, του ψηφιακού μετασχηματισμού, του μεταναστευτικού, των εξωτερικών σχέσεων και των τιμών ενέργειας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αποτιμήσει την κατάσταση όσον αφορά στα εμβόλια και θα ανταλλάξει απόψεις για τα διδάγματα που αντλήθηκαν σχετικά με τις στρατηγικές εμβολιασμού και τις προσπάθειες συντονισμού και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Επίσης θα ασχοληθεί με το θέμα της διεθνούς αλληλεγγύης και την ανάγκη να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στα εμβόλια για όλους.
Η ατζέντα των συζητήσεων περιλαμβάνει τον στόχο της ΕΕ να διασφαλίσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης, εξετάζοντας θέματα όπως η πρόοδος που αφορά στο ψηφιακό θεματολόγιο και τα βασικά νομοθετήματα, καθώς και τη σημασία της ψηφιακής συνδεσιμότητας και των παγκόσμιων εταιρικών σχέσεων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογήσει την εφαρμογή των συμπερασμάτων για το μεταναστευτικό που εξέδωσε τον Ιούνιο του 2021, ενώ θα συζητηθεί η στρατηγική για την εμπορική πολιτική της ΕΕ. Σημαντικό και επείγον θέμα συζήτησης θα είναι η πρόσφατη εκτίναξη των τιμών της ενέργειας. Οι ηγέτες της ΕΕ καλούνται να αξιολογήσουν ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν συνδυαστικά, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των υψηλών τιμών ενέργειας και προμήθειας πρώτων υλών στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς έχει επισημάνει πως απαιτούνται κοινές δράσεις οικονομικής πολιτικής για τον μετριασμό της ενεργειακής κρίσης, όπως η διαχείριση του κόστους και μέτρα για τη βελτίωση των ενεργειακών αγορών. Παρά την πρόοδο που επιτεύχθηκε τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, η ανάκαμψη φαίνεται να επιβραδύνεται στον τομέα του εμπορίου, της μεταποίησης και των κατασκευών. Αυτό οφείλεται στο ενεργειακό κόστος, τις υψηλές τιμές σε βασικά αγαθά, καθώς και στην έλλειψη προμήθειας σημαντικών υλικών και ακριβών υπηρεσιών των θαλασσίων μεταφορών. Σημειωτέον πως η Κίνα, όπου εντοπίζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Ευρώπης, από όπου εισάγει ετησίως εμπορεύματα αξίας 383 δις ευρώ και εξάγει στην Κίνα εμπορεύματα 202 δις ευρώ.
Στη Σύνοδο Κορυφής θα πρέπει να ενθαρρυνθούν μια σειρά εθνικών μέτρων, ξεκινώντας από τη μείωση των φόρων κατανάλωσης και εισφορών ενέργειας, καθώς και την προσωρινή μείωση του ΦΠΑ σε λογαριασμούς ενέργειας και συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων στον ελάχιστο εθνικό συντελεστή. Επιπλέον, θα πρέπει να ενισχυθεί η εισοδηματική υποστήριξη στους πιο ευάλωτους, να εξεταστεί η διεύρυνση τιμών και του χρόνου εκτέλεσης των εμπορικών συμβάσεων και να προωθηθεί η πρόσβαση σε νέες αγορές ενέργειας και πρώτων υλών για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Όσον αφορά στα μέτρα σε επίπεδο ΕΕ, οι Ευρωπαϊκές Αρχές Ανταγωνισμού και οι ρυθμιστικές αρχές της αγοράς πρέπει να διερευνήσουν πιθανές αθέμιτες πρακτικές στους τομείς της ενέργειας και της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επιπλέον, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να διασφαλίζει αποτελεσματική παραγωγή ενέργειας και να αποφευχθούν φαινόμενα κερδοσκοπίας στην αγορά. Η βελτίωση του μηχανισμού αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη και η εξέταση εθελοντικής κοινής προμήθειας αποθεμάτων καυσίμων είναι ενδεχομένως ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεραστεί με τις λιγότερες απώλειες η ενεργειακή κρίση. Η πρόοδος στη στρατηγική της ΕΕ είναι απαραίτητη για την εφαρμογή της αυτονομίας της και την επίτευξη των προσπαθειών για τη μείωση των ενεργειακών εξαρτήσεων.
Ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Π., Βασίλης Κορκίδης, εκφράζει την έντονη ανησυχία του πως η διάρκεια και η περαιτέρω επιτάχυνση της ενεργειακής κρίσης, αλλά και των συνεχών αυξήσεων πρώτων υλών και αγαθών θα θέσουν σε κίνδυνο την τρέχουσα ανάκαμψη από την πανδημία, θα δημιουργήσουν ακρίβεια και ελλείψεις στην αγορά, ενώ θα καθυστερήσουν τη μετάβαση της οικονομίας στην επόμενη μέρα. Βεβαίως, θεωρεί αυτονόητο ότι οι ηγέτες των κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου γνωρίζουν πλήρως την κατάσταση που εξελίσσεται μαζί με τους κινδύνους που ελλοχεύουν και ευελπιστεί πως θα επιδιώξουν να βρουν έγκαιρα τις κατάλληλες λύσεις στην «πανδημία ακρίβειας».