Πόσο τυρί περιέχει το τυρί; Γνωρίζουμε τι τρώμε; Ερωτήσεις όπως αυτές – και, ιδίως, η επιθυμία καλλιέργειας ορθών διατροφικών συνηθειών από νεαρή ηλικία – οδήγησαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) να ζητήσει τη δημιουργία υποχρεωτικού ευρωπαϊκού συστήματος επισήμανσης χρωματικού κώδικα.
Η πρόταση αποτελεί μέρος ευρείας σειράς συστάσεων που περιέχονται σε γνωμοδότηση με τίτλο «Τοπικά και περιφερειακά κίνητρα για την προώθηση μιας υγιεινής και βιώσιμης διατροφής». Η ΕτΠ πρότεινε επίσης να εξεταστούν αλλαγές στο χωροταξικό σχεδιασμό και τις υποδομές, καθώς και να χρησιμοποιηθούν μέσα όπως η φορολογία, οι επιδοτήσεις και η νομοθεσία.
Ο εισηγητής της γνωμοδότησης Νικόλαος Χιωτάκης (EL/EPP), μέλος του δημοτικού συμβουλίου Κηφισιάς, δήλωσε: «Τα βασικά σχετικά με την υγεία πρότυπα συμπεριφοράς που αναπτύσσονται κατά την παιδική ηλικία κρατούν για πάντα. Τα γλυκά, τα ανθυγιεινά τρόφιμα και τα ζαχαρούχα ποτά έχουν εκτοπίσει την παραδοσιακή διατροφή που βασίζεται στα φρούτα και τα λαχανικά, τα ψάρια και το ελαιόλαδο. Τα παιδιά μας καταναλώνουν υπερβολικό αλάτι, ζάχαρη και λιπαρά στην τροφή τους».
Η ΕτΠ έδωσε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στη σπουδαιότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία προκειμένου να προωθηθεί ένας υγιής και ενεργός τρόπος ζωής, με ιδιαίτερη έμφαση στα προσχολικά και πρωτοβάθμια επίπεδα.
Εάν γίνει δεκτή από τους πολιτικούς ιθύνοντες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η σύσταση της ΕτΠ θα υποχρεώνει τους παραγωγούς τροφίμων να χρησιμοποιούν χρωματικό κώδικα στις συσκευασίες τροφίμων σε όλη την ΕΕ, παρέχοντας στους καταναλωτές σαφή ενημέρωση για το περιεχόμενο άλατος, ζάχαρης και λιπαρών. Η διατροφική επισήμανση θα είναι επίσης διαθέσιμη στο διαδίκτυο. Μια υποχρεωτική προσέγγιση θα αλλάξει ριζικά την κατεστημένη κατάσταση, όπου πολλοί παραγωγοί τροφίμων αποφασίζουν οι ίδιοι ποια από τα προϊόντα τους είναι αρκετά υγιεινά ώστε να διαφημίζονται ως κατάλληλα για παιδιά. Αυτές οι αιτιάσεις πλέον θα πρέπει να τεκμηριώνονται μέσω της πλήρωσης πανευρωπαϊκών προδιαγραφών.
Οι υγιεινές εναλλακτικές που πρέπει να προωθούνται περιλαμβάνουν τα φρούτα και τα λαχανικά, τα χαμηλών λιπαρών γαλακτοκομικά προϊόντα και τα δημητριακά ολικής άλεσης, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, η οποία αναφέρει επίσης ότι είναι καθοριστικής σημασίας να υπάρχει επιλογή βιώσιμων τροφίμων.
Το σύστημα επισήμανσης και άλλες ιδέες θα ωφελήσουν όλες τις ηλικιακές ομάδες και τους τομείς της κοινωνίας. Αντικατοπτρίζουν επίσης τη ζήτηση για ευρύτερη στροφή προς την προώθηση της υγείας και την πρόληψη των ασθενειών. Η ανθυγιεινή διατροφή αποτελεί έναν από τους τέσσερις βασικούς παράγοντες που ο κ. Χιωτάκης επισημαίνει ως υπεύθυνους για την αύξηση του κινδύνου μη μεταδοτικών χρόνιων νοσημάτων. Οι άλλοι τρεις είναι η χρήση καπνού, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και η επιζήμια χρήση οινοπνευματωδών.
Εκτός της ανάδειξης των μέσων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι τοπικές και περιφερειακές κυβερνήσεις για την προώθηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, η γνωμοδότηση υπογραμμίζει ότι οι τοπικές αρχές έχουν την ευκαιρία να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση, μέσω των δημοσίων συμβάσεων. Υποστηρίζει ότι οι δημόσιοι οργανισμοί – όπως τα νοσοκομεία, τα γηροκομεία, οι οίκοι ευγηρίας και οι φυλακές, καθώς και οι παιδικοί σταθμοί και τα σχολεία – θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πρότυπο, πωλώντας και παρέχοντας υγιεινά, τοπικά και εποχιακά τρόφιμα που εξασφαλίζουν την αειφορία.
Οι βιώσιμες δημόσιες συμβάσεις για τα τρόφιμα αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης που δρομολόγησε φέτος η ΕτΠ.